Przekształcenie działki rolnej w rekreacyjną to złożony proces administracyjno-prawny, który wymaga spełnienia szeregu warunków i przejścia przez odpowiednie procedury. Możliwość takiego przekształcenia zależy od kilku czynników.
Działka rolna może zostać przekształcona tylko wtedy, kiedy inwestycja nie kłóci się z polityką przestrzenną gminy.
Z formalnego punktu widzenia działka rolna to obszar, który ma zostać wykorzystany do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie, pod kątem produkcji roślinnej i zwierzęcej. W skład nieruchomości rolnej wchodzą sady, łąki, pastwiska i grunty orne. Kupując działkę rolną z intencją wybudowania domu rekreacyjnego lub mieszkalnego, konieczne będą zmiany jej przeznaczenia z rolnego na budowlane z zabudową rekreacyjną. Takie przekształcenie musi się odbyć zgodnie z polityką przestrzenną dla danego regionu, w tym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego MPZP lub warunkami zabudowy WZ.
Różnica między działką rolną a budowlaną jest przede wszystkim widoczna w definicji. Działka budowlana jest gruntem, który spełnia wymogi potrzebne do realizacji inwestycji budowlanej np. domu jednorodzinnego i wielorodzinnego. Są to m.in.: wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej i urządzeń infrastruktury technicznej.
Możliwości postawienia obiektu na działce budowlanej definiuje Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego lub Warunki zabudowy. Warto pamiętać, że w przypadku chęci budowy domku letniskowego/rekreacyjnego, działka taka musi dopuszczać nie tylko zabudowę mieszkalną, ale także rekreacyjną.
Działka rolna staje się działką budowlaną, jeśli zostaną spełnione konkretne zadania administracyjne: zmiana przeznaczenia terenu oraz wyłączenie działki z produkcji rolnej, czyli jej odrolnienie. Zmiana działki rolnej w budowlaną odbywa się w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego MPZP. Jeśli teren nie jest objęty MPZP konieczne jest zwrócenie się do urzędu gminy lub miasta o wydanie decyzji o warunkach zabudowy WZ.
Nie każdą działkę da się odrolnić. Przeszkodą może być ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych, której celem jest ochrona najlepszych gleb poprzez wyłączenie gruntów z możliwości do linii zabudowy i przekształcenia ich w działki o innym charakterze. W celu odrolnienia działki, należy złożyć wniosek o dokonanie zmiany przeznaczenia działki rolnej na cele budowlane. Wniosek musi zostać złożony w gminie, pod którą podlega grunt.
Jeśli gmina nie opracowała miejscowego planu zagospodarowania MPZP dla terenu, musimy najpierw wystąpić o wydanie decyzji o warunkach zabudowy WZ
Przekształcenie działki rolnej jest możliwe, gdy ta została zaklasyfikowana jako:
nieużytek,
grunt o najniższej przydatności produkcyjnej, czyli m.in. klasy: IV, V i VI.
Przekształceniu działki rolnej stanowiącej użytek klas I-III towarzyszą znaczące problemy. Proces jest możliwy, ale wyłącznie po uzyskaniu zgody Ministra Rolnictwa.